Ujazd (Ujazd)
Według danych z 30 czerwca 2008 miasto liczyło 1638 mieszkańców.
Ośrodek usługowy; drobny przemysł (okucia budowlane, meble, pasze). Przez miasto przebiega droga krajowa nr 40 Głuchołazy – Pyskowice.
W XII wieku wydzielanie majątku czy kompleksu majątków z ogólnej jurysdykcji wymagało nie tylko udzielenia przywilejów (tutaj wystarczało właściwie ogłoszenie na wiecu książęcej decyzji), ale wyraźnego określenia obszaru objętego immunitetem. Było to tym bardziej konieczne, że wydzielony majątek, a zwłaszcza obszar przeznaczony dopiero do skolonizowania, należało wyodrębnić ze struktury opolnej; z „książęcych” terenów leśnych korzystała bowiem ludność określonych opoli, roszcząc sobie do nich uświęcone dawną tradycją prawa. Na miejsce skomplikowanych powiązań i roszczeń pojawiła się granica linearna, wyodrębniająca objęty immunitetem obszar.
Wytyczenie tej granicy dokonywał książę, często osobiście albo za pośrednictwem wysokich urzędników, obchodząc lub objeżdżając wydzielany teren i wyznaczając granice przez naciosy na drzewach lub wystawianie kamieni granicznych. Taki sposób wytyczania granic, jak również sam ograniczony obszar nazywano ochodzą lub (częściej) ujazdem (łac. circuitio i circumequitatio).
Zwyczaj wytyczania ujazdów pojawił się w pierwszej połowie XII wieku. Początkowo ujazdy były tak rzadkie, że ograniczony teren przyjmował nazwę Ujazd, która stawała się w ten sposób nazwą miejscową. Najstarsze ujazdy pochodzą w większości ze Śląska. W wykazie dziesięcin, nadanych kanonikom regularnych ze Ślęży (1149), wymieniono miejscowość tak nazwaną.
Ujazdami ograniczano wydzielone majątki książęce – jeden z nich w połowie drogi między Wrocławiem a Legnicą, musiał być jednym z pierwszych, bo nosi nazwę Ujazd (nazwa przetrwała do dziś – Ujazd Górny w okolicach Środy). Inny Ujazd należący do biskupów wrocławskich, leżał nad Kłodnicą w księstwie opolskim.
Około roku 1140 dokonano ujazdu znaczniejszego terytorium – granice włości kanoników regularnych na Ślęży wytyczył w zastępstwie ojca sam Bolesław Wysoki.
Także wydanie przez tego ostatniego przywileju dla Lubiążą poprzedziło wytyczenie ujazdu obejmującego sam Lubiąż z okolicznymi posiadłościami; również granice innych wymienionych w tym przywileju miejscowości zostały ściśle wytyczono, co znalazło wyraz w dodaniu przy nazwie każdej z nich cum circuitione.
Nazwa wywodzi się od polskiej nazwy ujazd będącej jednym z elementów średniowiecznego prawa polskiego iure polonico. Potwierdza to m.in. topograficzny opis Górnego Śląska z 1865, który notuje miejscowość we fragmencie "Der Name der Stadt kommt in alten Urkunden als Ugest geschrieben von polnisch Ujost" czyli "Nazwa miasta pochodzi ze starych dokumentów pisana jako Ugest z polskiego Ujost".
Mapa - Ujazd (Ujazd)
Mapa
Kraj (państwo) - Polska
Waluta / Język (mowa)
ISO | Waluta | Symbol | Cyfry znaczące |
---|---|---|---|
PLN | Złoty (Polish złoty) | zÅ‚ | 2 |
ISO | Język (mowa) |
---|---|
PL | Język polski (Polish language) |